Όταν ένας ενήλικας λέμε ότι πάσχει από αρτηριακή υπέρταση εννοούμε ότι η συστολική του πίεση υπερβαίνει τα 140 mmHg και η διαστολική του πίεση τα 90 mmHg σε συνθήκες ηρεμίας και έπειτα από επαναλαμβανόμενες μετρήσεις.
Αρτηριακή πίεση είναι η οδηγός δύναμη που προωθεί το αίμα από την καρδιά προς την περιφέρεια για να γίνει η αιμάτωση των ιστών και των οργάνων του σώματος. Ως αρτηριακή υπέρταση ορίζεται η ύπαρξη αρτηριακής πίεσης πάνω από ντα φυσιολογικά όρια. ( Αστέριος Καραγιάννης , καθηγητής παθολογίας ΑΠΘ ).
Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή εταιρεία υπέρτασης και την ευρωπαϊκή καρδιολογική εταιρία η ταξινόμηση της υπέρτασης έχει ως εξής:
1Ο στάδιο υπέρτασης: 140-159 mmHG συστολική και/ή 90-99 mmHg διαστολική
2Ο στάδιο υπέρτασης: 160-179 mmHg συστολική και/ή 100-109 mmHg διαστολική
3Ο στάδιο υπέρτασης: >=180 mmHg συστολική και/ή 110 mmHg διαστολική
Η υπέρταση είναι ένα από τα συχνότερα προβλήματα υγείας που απαντώνται στις εξελιγμένες χώρες και αποτελεί έναν από τους βασικότερους παράγοντες κινδύνου τριών αθηρωματικών νόσων: του αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου, του εμφράγματος του μυοκαρδίου και της διαλείπουσας χωλότητας.
Μελέτες έχουν δείξει ότι νορμοστατικοί ενήλικες που παρουσίασαν υπέρμετρη αύξηση της αρτηριακής πίεσης κατά την άσκηση, είχαν τρεις φορές μεγαλύτερο κίνδυνο μελλοντικής υπέρτασης, οπότε η άσκηση μπορεί να λειτουργήσει ως προγνωστικό μέσω. Η απόκριση της πίεσης κατά την άσκηση επηρεάζεται από την ηλικία, το φύλο, την φυλή, τους γονιδιακούς παράγοντες, την παχυσαρκία και την φυσική κατάσταση.
Από άλλες μελέτες σε νορμοστατικούς και υπερτασικούς ενήλικες έχει φανεί ότι η αρτηριακή πίεση μπορεί να μειωθεί με το πέρας μίας προπόνησης αερόβιας άσκησης κατά περίπου 8-18 mmHg και 7-9 mmHg η συστολική και η διαστολική πίεση αντίστοιχα. Αυτό το φαινόμενο ονομάζεται μετά- ασκησιακή υπόταση και σε προϋπερτασικά και υπερτασικά άτομα μπορεί να διαρκέσει από 1-24 ώρες ανάλογα με το είδος και την ένταση της άσκησης. Επομένως καταλαβαίνουμε ότι σε άτομα όπου βρίσκονται σε αρχικό στάδιο υπέρτασης η άσκηση μπορεί να λειτουργήσει ως καθημερινό «χάπι»!
Επίσης η αερόβια άσκηση στο νερό προσφέρει μεγάλα οφέλη στην μετασκησιακή υπόταση αλλά λιγότερα από την αερόβια άσκηση εκτός νερού (τρέξιμο, ποδήλατο, σκοινάκι) και ειδικά υψηλής έντασης. Η άσκηση με αντιστάσεις (βάρη) ενδείκνυται και αυτή για μεγάλο διάστημα μετασκησιακής υπότασης. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συστήνει τουλάχιστον 30 λεπτά καθημερινής άσκησης (με στόχο τα 60 λεπτά) και συγκεκριμένα αερόβιας άσκησης, για τη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης σε άτομα με οριακές τιμές, που δεν παίρνουν αντιϋπερτασικά φάρμακα, καθώς και ως επικουρική θεραπεία σε υπερτασικούς ασθενείς, που ακολουθούν φαρμακευτική αγωγή.
Συμπερασματικά καταλήγουμε στο ότι η άσκηση μπορεί από μόνη της να δώσει λύση σε υπερτασικούς αλλά κυρίως σε προϋπερτασικούς ανθρώπους κρατώντας την αρτηριακή τους πίεση σε χαμηλά επίπεδα. Βασική προϋπόθεση βέβαια είναι η συνέπεια στην καθημερινή άσκηση όπως ακριβώς θα ήταν συνεπής ένας ασθενής στη λήψη ενός φαρμάκου. Επίσης ο σχεδιασμός του προπονητικού προγράμματος θα πρέπει να γίνεται από εξειδικευμένο γυμναστή αφού έρθει σε επικοινωνία με τον γιατρό του ασκούμενου – «ασθενή» και να λαμβάνονται υπόψη τυχόν άλλες παθολογικές καταστάσεις αλλά και η ατομικότητα του κάθε ασκούμενου.
Μακρονάσιος Νίκος,
Γυμναστής,
Bsc ΤΕΦΑΑ ΑΠΘ
Msc ΤΕΦΑΑ ΑΠΘ
Πηγές : (Η άσκηση ως μέσω πρόληψης και αποκατάστασης χρόνιων παθήσεων, Miyai et al, Rossow et al, Scher et al, Liu et al )
